Je bent hier:

Geschiedenis

Regio

Het gebied hoorde bij de Heerlijkheid Borculo. www.hisvebo.nl/ (historische vereniging Borculo) Gelselaar viel onder de voogdij Geesteren. In 1817 werd de gemeente Geesteren bij Borculo gevoegd. Vanaf 1500 tot ca 1627 was er veel strijd. De Gelderse oorlogen en de strijd tussen de Spaanse en Staatse troepen. In 1616 werd Borculo bij Gelderland gevoegd en kwam onder de staten van Zutphen. In de jaren 1665-1674 waren de Munsterse invallen waarbij vele kastelen in vlammen op gingen. De pest was een grote bedreiging. Meester H.W. Heuvel schrijft in zijn boek “nagelaten werk” dat de naam Geldesler (Gelselaar, Gelster) pas in 1326 wordt vernomen, maar het was er vast eeuwen tevoren al bewoond. De hoeven van de voornaamste boeren in die tijd waren met wallen en grachten omringd. Vanaf 1529 wordt de boerderij genoemd in de belasting registers van de heerlijkheid Borculo. De naam van de boerderij en de bewoners is nu al eeuwenlang hetzelfde. Kerkelijk kreeg Gelselaar in 1617 haar eerste predikant in de eigen kapel, maar voor die tijd viel de RK kapel onder de kerk van Neede, omdat de andere kerken niet bereikbaar waren bij hoog water. 

Gelselaar

Boerderij Hilhorst ligt in het buitengebied van het dorpje Gelselaar. www.gelselaar.nl  

Gelselaar is een beschermd dorpsgezicht, omdat de ontwikkeling van een laat middeleeuws brinkdorp tot een moderne agrarische nederzetting nog goed is te zien aan het dorp.

Er zijn glooiende essen, vergezichten, beken en bossen, monumentale boerderijen en eeuwenoude Bentheimer waterputten.

Het patroon van de wegen rond het dorp werd beschreven als een spin in een web. Gelselaar is een kerkdorp van de voormalige gemeente Borculo.

Tijdens de ruilverkaveling in de beginjaren 50 werden veel weggetjes verhard. De Boshoek viel buiten de ruilverkaveling. De huidige klinkerweg door de Boshoek is pas aangelegd in 1959. De eigenaren leverden de grond voor de weg en betaalden flink mee. De melkfabriek betaalde mee en het werd een gemeentelijke weg. In de zeventiger jaren werd de Elsmansgoot aangesloten op de Koningsbeek die werd gekanaliseerd. Daarbij werd in de Boshoek herverkaveld door het waterschap De Schipbeek. Zoals in veel gemeenten was er vroeger een indeling in wijkletters en nummers. In Gelselaar was dat in de bebouwde kom letter N en het buitengebied de letter O gevolgd door een huisnummer. In 1987 ging de gemeente Borculo ertoe over om voortaan alles aan te geven met staatnaam en nummer. Toen is het adres gewijzigd van O 21 naar Boshoek 6. Gelselaar hoorde bij de gemeente Borculo totdat per 1 januari 2005 de burgelijke gemeenten Borculo, Neede, Eibergen en Ruurlo samen gingen in de nieuwe gemeente Berkelland.

Het erve Hilhorst

Het erve Hilhorst ligt in een hoek gevormd door de Bolksbeek en de zandweg Borculo-Diepenheim. (de huidige Aaftinksdijk,verder richting Borculo de Oude Diepenheimseweg en richting Diepenheim de Oude Borculoseweg) en aan de andere kant ongeveer waar in 1886 de huidige Geesterseweg kwam. Diverse personen deden onderzoek naar de naam en geschiedenis van boerderij Hilhorst. De boerderij wordt al in 1411 genoemd in een verkoop met de hof in het kerspel Geesteren inclusief goederen en horigen. Jarenlang was de hoeve lijfhorig onder Bentheim. 

Gelselaar was een marke in de voogdij Geesteren. Een marke bestond uit de gemeenschappelijke gronden van het dorp. De grotere boerderijen zoals Hilhorst hadden een stem in de markevergadering. Vanaf 1809 werden van staatswege wettelijke maatregelen getroffen om de verdeling van de marken te bevorderen. Men geloofde dat particulier grondbezit stimulerend zou werken op de agrarische productiviteit. Er kwamen moeilijke tijden en in 1825 werd de boerderij door Harmen Hilhorst geb 1757 verkocht aan Twickel bij Delden. Het huis had in die tijd nummer 5. De totale oppervlakte was toen rond de 50 ha. Bij de verkoop van de boerderij werden alle schulden en rechten overgenomen. (ook de rechten van de marke en de stem in de markevergadering) De boerderij werd jarenlang terug gepacht, waarbij pacht betaald moest worden en men ook moest helpen dorsen op Twickel. De huidige boerderij is waarschijnlijk in die periode gebouwd. Meerdere boerderijen in de streek hoorden onder Twickel totdat veel boerderijen in 1919 in de verkoop kwamen. In 1919 werd boerderij Hilhorst door Garrit Hilhorst geb. 1868 met de kleinere oppervlakte van bijna 27 ha. terug kocht van de toenmalige baron van Heekeren van Wassenaer van kasteel Twickel. Sindsdien is het weer in eigendom van de familie. De huidige boerderij Nieuwe Renger is na de terugkoop van 1919 o.a. gevormd van de percelen die los zijn verkocht van boerderij Hilhorst.